Vai trò của vitamin D
Thiếu vitamin D ở trẻ sẽ gây ra tình trạng còi xương.
Đối cơ thể người, vitamin D có vai trò rất quan trọng trong quá trình hấp thu và phân phối canxi và phốt pho thông qua đường tiêu hóa, có ảnh hưởng trực tiếp đến việc hình thành, làm tăng quá trình lắng đọng canxi bồi đắp cho xương. Vitamin D là điều kiện thiết yếu để canxi và phốt pho gắn vào mô xương, giúp cân bằng, điều hòa nội môi canxi và phốt pho trong cơ thể.
Việc thiếu vitamin D ở trẻ em sẽ gây ra tình trạng còi xương và tình trạng loãng xương đối với người lớn. Trẻ bị thiếu vitamin D trong vài tháng bắt đầu xuất hiện các dấu hiệu biến đổi xương. Vậy nên bạn cần nắm được rõ các dấu hiệu trẻ bị thiếu vitamin D để bổ sung kịp thời.
Nguyên nhân khiến trẻ bị thiếu vitamin D
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc thiếu vitamin D ở trẻ em.
- Trẻ đẻ non, cân nặng thấp (dưới 2,5kg)
- Trẻ không được với ánh nắng mặt trời đầy đủ
- Trẻ bú mẹ hoàn toàn nhưng nguồn vitamin D trong sữa mẹ thấp. Nguyên nhân có thể do mẹ ít tiếp xúc với ánh nắng trong thời kì cho con bú hoặc thiếu vitamin D nặng trong thời gian mang thai
- Trẻ ăn sữa ngoài sớm, ăn bột nhiều sẽ gây ức chế hấp thu canxi. Chế độ ăn thiếu canxi, phốt pho, vitamin và khoáng chất
- Trẻ có chế độ ăn nhiều rau và hạt nhưng không có sữa hoặc thực phẩm bổ sung vitamin D
- Trẻ mắc các bệnh nhiễm khuẩn (nhiễm khuẩn hô hấp, rối loạn tiêu hóa kéo dài, sởi...)
- Do môi trường khí hậu một số nơi ở vùng núi cao, nhiều sương ít có ánh nắng hoặc nhà ở chật chội. Trẻ mặc quá nhiều quần áo mùa đông không được tắm nắng cũng sẽ tăng nguy cơ thiếu vitamin D.
Dấu hiệu trẻ thiếu vitamin D
Dấu hiệu nhận biết trẻ còi xương do thiếu vitamin D mà bố mẹ nên biết.
Dấu hiệu sớm
Dấu hiệu trẻ thiếu vitamin D sẽ bắt đầu từ hệ thần kinh, các dấu hiệu gồm có:
- Trẻ quấy khóc nhiều
- Trẻ khó ngủ, ngủ không lâu, không sâu giấc
- Hay giật mình vì hệ thần kinh bị kích thích
- Thường xuyên ra mồ hôi trộm vào ban đêm dù trời không nóng
- Chậm phát triển thể lực
- Trương lực cơ giảm, da nhão, xanh xao, nách to
- Rụng tóc ở phần gáy
Dấu hiệu muộn
Dấu hiệu muộn là dấu hiệu trẻ thiếu vitamin D ở xương và có thể xuất hiện tại những bộ phận khác nhau tùy độ tuổi và mức độ bệnh.
Biến dạng hộp sọ
Khi chào đời, xương sọ của trẻ sơ sinh chưa nối liền với nhau mà có những khoảng không ở giữa được gọi là khớp nối. Điểm trũng giữa khớp nối gọi là thóp. Thóp giúp xương sọ mềm, dẻo để bé có thể chui ra dễ dàng. Thường xương sọ bé sẽ nối liền lại và cứng sau 19 tuần.
Tuy nhiên với trẻ thiếu vitamin D thì quá trình này sẽ bị cản trở. Hộp sọ của bé vẫn mềm ngay cả khi bé được 19 tuần. Xương sọ mềm, ấn lõm và trở lại bình thường khi nhấc tay ra, đầu bé bẹt. Đây là tình trạng rất nguy hiểm với trẻ sơ sinh vì có nguy cơ cao chấn thương sọ não.
Vấn đề nha khoa
Dấu hiệu trẻ thiếu vitamin D có thể phát hiện sớm đó là các vấn đề về nha khoa do xương yếu như chậm mọc răng hoặc răng mọc không cân đối. Các bác sĩ cũng chỉ ra rằng trẻ thiếu vitamin D dễ bị sâu răng hơn những đứa bé khác.
Xương dị dạng
Thiếu vitamin D ảnh hưởng đến sự phát triển của xương. Bé bị còi xương do xương phát triển không bình thường. Ngoài ra xương bị dị dạng có thể khiến cột sống cong, chân và xương ức phát triển bất thường, ảnh hưởng chuỗi xương sườn, biến dạng lồng ngực, cong vẹo cột sống...
Cơ và khớp yếu
Xương biến dạng do thiếu hụt vitamin D dẫn đến thiếu canxi khiến tứ chi trẻ yếu đi.
Thiếu vitamin D làm cho trẻ khó chịu, đau nhức khắp người, quấy khóc và không hài lòng khi được bế. Ngoài cơ thì tứ chi của trẻ cũng yếu đi. Bé gặp khó khăn trong việc nhấc đầu lên, cẳng chân biến dạng. Những biến dạng xương này có thể để lại di chứng cho thời kì trưởng thành.
Đổ mồ hôi đầu
Nếu bạn thấy bé luôn đổ mồ hôi đầu dù cho là mùa đông hay ban đêm thì có thể là dấu hiệu trẻ thiếu vitamin D. Trẻ em thông thường chỉ đổ mồ hôi khi quá nóng. Nếu đổ mồ hôi quá nhiều tức là dấu hiệu bất thường, bạn nên đưa con đến bác sĩ. Tình trạng thiếu vitamin D ở trẻ có thể được điều trị rất dễ dàng nếu như bạn phát hiện sớm để bảo vệ bé khỏi nhiều biến chứng nguy hiểm khác.
Chậm phát triển
Trẻ em thiếu vitamin D sẽ mất rất nhiều thời gian để đạt được các cột mốc phát triển. Dấu hiệu trẻ thiếu vitamin D rõ ràng nhất là bé không thể tự bò được một mình hoặc gặp khó khăn để ngồi dậy.
Ngoài ra bạn còn có thể thấy bé thiếu vitamin D khi chân tay bé sưng bất thường do xương phát triển không đúng. Lúc này nếu nghi ngờ bé chậm phát triển hãy đưa con đến bác sĩ kịp thời.
Nhiễm trùng đường hô hấp
Thiếu vitamnin D dẫn đến miễn dịch của bé suy yếu. Do đó bé có thể dễ cảm lạnh hoặc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp hơn trẻ khác.
Cách phòng ngừa thiếu vitamin D cho mẹ và bé
Bổ sung vitamin D đầy đủ sẽ tránh được những biến chứng về sau
Tắm nắng đúng cách
Ánh nắng mặt trời cung cấp từ 90 - 95% lượng vitamin cần thiết cho cơ thể. Khi cha mẹ tắm nắng cho trẻ cần đội mũ, đeo kính râm để tránh ánh nắng chiếu trực tiếp vào đầu bé. Không sử dụng các loại kem bôi vào da trong suốt thời gian tắm nắng.
Bà mẹ có thai và cho con bú cũng nên tắm nắng hàng ngày, lộ chân tay và tiếp xúc với ánh nắng từ 15-20 phút vào khoảng thời gian trước 8h sáng hoặc sau 16h chiều. Trẻ em cần tắm nắng nơi thoáng mát từ ngay tháng đầu sau khi sinh, để lộ chân, tay, lưng, ngực, bụng cho da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và cũng trong khoảng thời gian 20 phút.
Chế độ dinh dưỡng
Chế độ dinh dưỡng tập trung vào việc bổ sung vitamin D cho cơ thể.
Ăn đa dạng thực phẩm với 4 nhóm chất chính là: chất bột đường, chất béo, chất đạm, vitamin và khoáng chất. Ưu tiên những thực phẩm giàu vitamin D như cá, lòng đỏ trứng, dầu cá, gan. Sử dụng nhiều những thực phẩm bổ sung vitamin D như bột dinh dưỡng trẻ em, bánh quy, bột mì, sữa, dầu ăn, ngũ cốc...
Chú ý đến các thực phẩm giàu canxi là các sản phẩm từ sữa như bánh flan, phomat, sữa chua, sữa tươi... các lloại tôm tép nguyên vỏ, cá nhỏ nguyên xương... sẽ chứa nhiều canxi hơn. Thức ăn đủ chất béo như dầu mỡ cũng có vai trò là dung môi tăng hấp thu vitamin D. Ngoài ra chú ý đủ đạm và các loại vitamin, khoáng chất, cân đối giữa canxi/phốt pho...
Dự phòng và điều trị thiếu hụt vitamin D
Không nên tự ý bổ sung vitamin D bằng cách uống nhiều thuốc bổ mà cần có sự tư vấn của bác sĩ. Vì thừa vitamin D cũng không tốt cho trẻ, có thể gây nhức đầu, buồn nôn, chán ăn, tiêu chảy... gây sỏi thận, sỏi bàng quan vì lượng albumin trong nước tiểu.
Thiếu vitamin D là tình trạng khá phổ biến ở trẻ nhỏ, nhất là với trẻ sơ sinh. Qua đây cha mẹ nên lưu ý các dấu hiệu trẻ thiếu vitamin D để sớm có biện pháp bổ sung và ngăn ngừa tình trạng này. Chúc cho bé khỏe, mẹ luôn vui.
>>> Xem thêm: Dấu hiệu trẻ thiếu vitamin B và giải pháp bổ sung
Bình luận
Bài viết liên quan